Wat je moet weten over vet

onverzadigde vetten

Je kunt bij de onverzadigde vetten nog onderscheid maken tussen verschillende soorten vetzuren, bijvoorbeeld omega 3 en omega 6. Omega 3 is het gezondst van allemaal. Het bevordert de opbouw van cellen. Omega 3 zit veel in vis. Vooral in de vette vis, zoals zalm, haring, makreel, sardines, paling en witvis. Het verschil tussen vette vis en andere vissoorten is dat het vet bij vette vis door heel het lichaam wordt opgeslagen, terwijl de andere vissoorten het vet vooral opslaan op één plek in het lichaam, waardoor de omega 3 vetzuren niet door het hele lichaam aanwezig zijn. Daarnaast zitten er veel onverzadigde vetzuren in: avocado’s, veel notensoorten (o.a. walnoten en amandelen), veel zadensoorten (o.a. lijnzaad en chiazaad) en oliën (o.a. olijfolie)

Verzadigde vetten

Ook verzadigde vetten zijn niet allemaal hetzelfde. Je kunt ze dus niet als een homogene groep zien. Uit causaal-verband onderzoek is gebleken dat verzadigde vetten uit zuivel waarschijnlijk gezonder zijn dan vetten uit bewerkt vlees (bijvoorbeeld worst). Bij causaal-verband onderzoek heb je nog niks bewezen, maar heb je een verband aangetoond. Je hebt dus een hypothese opgesteld. Voordat je ervan uit mag gaan dat dit klopt, moet je dit bewijzen met een experimenteel onderzoek. Bij een experimenteel onderzoek kun je dit causale verband bewijzen. Wetenschappers willen in de toekomst experimenteel onderzoek gaan doen naar de verschillen tussen verzadigde vetzuren, zodat ze de hypothese kunnen bewijzen, of juist kunnen verwerpen. Kokosvet is een vet dat ook voor bijna 100% uit verzadigd vet bestaat. Toch is kokosvet wel goed. Het kokosvet bestaat uit middellange vetzuurketens. Deze ketens kunnen makkelijker worden afgebroken door je lever. Daarnaast spelen deze vetzuren een rol in de bestrijding van bacteriën en virussen. Kokosvet is een stabiel vet. Bij verhitting verandert de structuur niet, terwijl dit bij veel andere vetten en oliën wel gebeurt. Wanneer de structuur van oliën of vetten verandert, kunnen er kankerverwekkende stoffen ontstaan. Kokosolie is hierdoor zeer geschikt om mee te bakken, braden en frituren.

Transvetten

De transvetten zijn een derde categorie vetten. Deze vetten zijn niet natuurlijk. Het zijn oliën (vetten die bij kamertemperatuur vloeibaar zijn) die door fabrieksmatige processen worden omgeësterd, waardoor ze hard zijn bij kamertemperatuur. Doordat ze nu hard zijn bij kamertemperatuur zijn ze smeerbaar en goed te verwerken in veel voedingsmiddelen. Transvetten zijn de ongezondste vetten die er bestaan. Het is aan te raden om deze vetten in je voeding zo veel mogelijk te vermijden. Transvetten zijn schadelijker dan verzadigd vet en worden dan ook in verband gebracht met het ontstaan van hart- en vaatziekten en een verhoging van het cholesterolgehalte. Toch worden transvetten in veel voedingsmiddelen verwerkt. Deze vetten zijn namelijk goedkoop en zorgen voor een goede structuur. Een Amerikaanse gezondheidsorganisatie noemt 2 gram transvet per dag als redelijk veilig, maar wanneer je een voedingsmiddel eet met transvet erin zit je al snel boven de 2 gram. Dat transvetten ongezond zijn is al twintig jaar geleden ontdekt. Er zijn strenge regels voor het verwerken van transvetten in voedingsmiddelen. Toch zijn er nog steeds voedingsmiddelen te koop waar transvetten in verwerkt zijn. Voedingsmiddelen bevatten transvet als op het etiket één van de volgende ingrediënten staat: gehard vet, gedeeltelijk gehard vet, gehydrogeneerd vet, geharde olie, gedeeltelijk geharde olie, gehydrogeneerd vet, gehydrogeneerde olie. De voedingsmiddelen waarbij je vooral op moet letten zijn: margarine, halvarine, (goedkope) pindakaas, koekjes, kant-en-klaarmaaltijden, chips en frietvet.

Algen

Er wordt naar verschillende bronnen van omega 3 gezocht. Naast dat omega 3 veel aanwezig is in vergine olijfolie en vette vis, zit er ook veel omega 3 in algen. Deze algen zijn aanwezig in zeewater. Zeewater is dus een bron van omega 3 vetten. Op dit moment worden er proeven gedaan in de zuivelindustrie. Boeren testen of het geven van voedsel met algen (en dus omega 3) aan koeien, het percentage omega 3 in de melk verhoogt. Ook producten die van melk worden gemaakt, zoals kaas en boter, zullen dan meer omega 3 bevatten. Wanneer de omega 3, die je aan de koeien voert, werkelijk in de melk terechtkomt, kunnen we in de toekomst veel omega 3 binnenkrijgen door melkproducten te eten. Wetenschappers schatten dat de consumptie van zuivel voor 15% bij kan dragen aan de behoefte aan omega 3.

Een week geen vet eten

In dit programma is er een aantal mensen die een week geen voedingsmiddelen mogen eten die meer dan 1% vet bevatten. Een week geen vet eten heeft erg veel invloed op je lichaam, zowel lichamelijk als mentaal. Deze proefpersonen werden eerst getest. Het kan namelijk gevaarlijk zijn om mee te doen als je gezondheidskwalen hebt. De proefpersonen kunnen veel voedingsmiddelen niet eten. De diëtiste die hen in de gaten houdt, verwacht dat ze minder gaan eten, omdat er niet veel voedingsmiddelen zijn waaruit ze kunnen kiezen. Ook verwacht ze dat de proefpersonen last krijgen van dippen in de energie, omdat ze meer koolhydraten gaan eten (om een hongergevoel te vermijden), hierdoor ontstaan er pieken en dalen in je bloedsuikerspiegel (waardoor je je moe voelt). Als laatste verwacht ze dat de proefpersonen een opgeblazen gevoel zullen krijgen, omdat een aantal koolhydraten niet makkelijk wordt afgebroken in de darmen.
Na de week van geen vet eten, bleek het inderdaad dat de mensen alle bovenstaande klachten hadden. De proefpersonen waren zich na deze proef veel meer bewust van de voedingswaarden van voeding. Ze weten nu veel beter wat er in de voeding zit die ze eten, dit is iets wat hun hele leven bij zal blijven. Het was een radicaal dieet. Dit dieet kun je niet gezond noemen, je hebt namelijk vetten nodig. Ongeveer 30% van je voeding moet uit vet bestaan, het is dus niet gezond als je geen vet eet. Wanneer je langere tijd geen vetten eet, zal je gebrekziekten krijgen. Toch is dit dieet wel nuttig geweest, want mensen weten hierna veel beter wat er in het voedsel zit dat ze eten. Ze leren dat ze vet nodig hebben, omdat ze er anders lichamelijk en mentaal op achteruit gaan.
Een ‘radicaal’ dieet is dus nuttig, ook al moet je zo’n dieet niet lang volgen. Je ervaart zo wat de invloed van voeding is op je lichaam. Daarom proberen wij (Emkje en Simone) ook een vrij ‘radicaal’ dieet uit, namelijk het detox dieet. Wil je zien wat het detox dieet is, hoe je het zelf ook kan proberen en wat wij er van vonden, kijk dan naar het artikel.